Het ontdekken dat je (ex-)partner narcistische kenmerken heeft, kan een emotioneel zware en verwarrende ervaring zijn. Narcistische kenmerken kunnen zich uiten in manipulatief gedrag, een gebrek aan empathie, een grote behoefte aan controle, of een obsessie met het eigen imago en status. Hieronder geef ik je een aantal stappen en inzichten die je kunnen helpen om hiermee om te gaan en jouw eigen welzijn te beschermen.
Begrijp wat narcisme inhoudt
Het is belangrijk om te begrijpen dat narcisme een spectrum is. Sommige mensen vertonen slechts enkele narcistische trekken, terwijl anderen een meer uitgesproken narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) kunnen hebben. Narcistisch gedrag kan variëren van subtiel (bijv. stille manipulatie) tot openlijk (bijv. verbaal misbruik).
Lees en leer over narcisme, zodat je de dynamiek in de relatie beter kunt plaatsen. Dit kan je helpen om te begrijpen dat veel van het gedrag dat je hebt ervaren, niets te maken heeft met jouw tekortkomingen, maar met de problematiek van je (ex-)partner.
Ik schreef het boek Narcisme en toxische relaties (ont)snappen om iedereen die in aanraking komt met een vorm van narcisme, te helpen om inzichten en handvatten te krijgen. Zo kan je steeds meer ontsnappen aan de fysieke en emotionele beladenheid en schade die je kan ondervinden.
Reflecteer op je grenzen en welzijn
Narcistische partners kunnen je grenzen ondermijnen en je zelfvertrouwen aantasten. Stel jezelf de volgende vragen:
Hoe voel ik me na interacties met deze persoon? Uitgeput? Geïrriteerd? Verward?
Heb ik het gevoel dat mijn behoeften worden genegeerd of geminimaliseerd?
Kan ik mijn gevoelens en gedachten eerlijk delen zonder angst voor kritiek of afwijzing?
Als het antwoord op veel van deze vragen negatief is, is het belangrijk om prioriteit te geven aan jouw eigen mentale en emotionele gezondheid.
Zet duidelijke grenzen
Mensen met narcistische trekken hebben vaak de neiging om grenzen te testen en te overschrijden. Het is essentieel om voor jezelf te bepalen wat je wel en niet accepteert en dit consequent te communiceren. Denk bijvoorbeeld aan:
Emotionele grenzen: Laat geen ruimte voor respectloos gedrag of verbaal geweld.
Tijdslimieten: Beperk de tijd die je met deze persoon doorbrengt als het ten koste gaat van je energie of geluk.
Financiële grenzen: Houd toezicht op de financiële behoeften van de narcist en bescherm tegelijkertijd jouw eigen financiën. Zorg ervoor dat je financieel onafhankelijk blijft en voorkom dat je wordt meegesleurd in buitensporige uitgaven of schulden die door de narcist worden veroorzaakt.
Wees je ervan bewust dat grenzen stellen bij een narcist vaak weerstand oproept. Ze kunnen boos of manipulatief worden. Dit is geen reden om je grenzen op te geven, maar eerder een bevestiging hoe belangrijk ze zijn. Blijf in je communicatie energie en emotioneel neutraal. Word je te emotioneel, dan zullen je emoties tegen je gebruikt worden.
Bescherm jezelf emotioneel en mentaal
Het is niet jouw taak om een narcist te veranderen. Focus op jezelf:
Zoek steun: Praat met een vertrouwenspersoon, een vriend(in) of een coach. Het delen van je ervaringen kan opluchten.
Werk aan je eigenwaarde: Narcistische partners kunnen je onzeker maken. Focus op activiteiten en relaties die je zelfvertrouwen vergroten.
Onderzoek patronen: Soms komen mensen in narcistische relaties terecht omdat ze patronen uit hun verleden herhalen. Reflecteer of dit mogelijk speelt.
Overweeg professionele hulp
Als de relatie veel impact op je heeft gehad, kan het nuttig zijn om met een professional te praten. Een coach of therapeut kan je helpen om:
Erkenning te krijgen voor jouw stille strijd tegen het onrecht dat je wordt aangedaan
Je ervaringen te verwerken en een plaats te geven.
Narcistisch gedrag beter te herkennen.
Gezonde copingstrategieën te ontwikkelen.
Als coach gespecialiseerd in narcisme heb ik vele processen mogen begeleiden, waaronder het zoeken naar erkenning (en deze daadwerkelijk verkrijgen), het herwinnen van zelfwaarde, het verkrijgen van inzichten en het begrijpen van wat er speelt. Daarnaast begeleid ik ook hersteltrajecten gericht op het terugvinden van innerlijke rust en het herstellen van energie. Ik ben dankbaar voor het vertrouwen van velen en ben ervan overtuigd dat coaching een bijzondere meerwaarde is als je te maken hebt met narcisme.
Als er kinderen betrokken zijn
Als jullie samen kinderen hebben, is het extra belangrijk om duidelijke afspraken te maken en je grenzen te bewaken. Narcistische ouders kunnen kinderen soms gebruiken als "wapen" in conflicten. Focus op:
Het beschermen van de emotionele veiligheid van je kinderen. Wees de betere ouder en wees emotioneel beschikbaar voor je kinderen.
Het minimaliseren van conflict in hun bijzijn.
Consequent en helder communiceren over opvoeding. Indien nodig kies je voor parallelel ouderschap en/of werk je met een app zoals ‘2-houses’.
Zoek indien nodig juridische of professionele ondersteuning bij co-ouderschap.
Accepteer en herstel
Als je besloten hebt om afstand te nemen, geef jezelf de tijd om te herstellen:
Verwerk je emoties: Verdriet, boosheid en verwarring zijn normaal. Laat ze toe.
Werk aan nieuwe routines: Creëer een leven dat jou energie en vreugde geeft.
Leer opnieuw te vertrouwen: Het kan tijd kosten om weer open te staan voor nieuwe relaties. Dat is oké.
Belangrijkste boodschap: Jij bent verantwoordelijk voor jouw eigen geluk en welzijn. Of je besluit de relatie voort te zetten of niet, zorg ervoor dat je prioriteit geeft aan je eigen grenzen, emoties en toekomst. Het is nooit egoïstisch om jezelf op de eerste plaats te zetten. ‘Selfcare isn’t selfish’. Als je behoefte hebt aan begeleiding in dit proces, overweeg dan om met een coach of therapeut te praten die gespecialiseerd is in narcistische relaties.
Nood aan een gesprek?
Neem contact op met gina@ginapeeters-coach.com
copyright Gina Peeters
Lees meer in het boek 'Narcisme en toxische relaties (ont)snappen'
Comments